Mensen met anorexia willen graag extreem slank zijn. Terwijl hun gewicht vaak al te laag is, zijn ze ontzettend bang om dik te worden. Ze hebben een verwrongen lichaamsbeeld: hoewel ze vaak extreem mager zijn, vinden ze zichzelf (nog steeds) te dik. Hun lage zelfwaardering heeft meestal niet alleen betrekking op hun lichaamsgewicht, maar kan ook betrekking hebben op andere eigenschappen én op de sportprestaties.
Mensen met anorexia nervosa zijn obsessief bezig met hun lichaamsgewicht. Sommigen staan extreem vaak voor de spiegel of op de weegschaal, anderen doen juist hun best om die zo veel mogelijk te vermijden. Om nog magerder te worden hongeren ze zichzelf uit. Soms ook zie je dat ze frequent heel kleine beetjes eten, dat ze er bij anderen juist op aandringen om wel te eten of dat ze situaties vermijden waarin gegeten wordt. Na een training met het team de kantine in? Het zijn situaties die sporters met anorexia liever vermijden. Een sociaal isolement ligt op de loer.
Hartstikke kwaad
“Thuis werd het er niet gezelliger op. We hadden het altijd zo leuk gehad als gezin. Lekker met zijn allen een zak chips delen. En plotseling deed er een niet meer mee. In het begin probeerden ze het nog wel: ‘He Tinus, doe nou niet zo ongezellig.’ Maar dan werd ik hartstikke kwaad. Ze moesten zich met hun eigen leven bemoeien en mij met rust laten. Daaraan zie je hoe die anorexia mijn persoonlijkheid veranderde.”
(Leontien van Moorsel)
Niet zelden trainen sporters met anorexia extreem veel: meer dan nodig of verantwoord is. Het spreekt vanzelf dat dit kan leiden tot overtraindheid en blessures. Ook dat kan hen echter vaak niet stoppen. Zelfs als de coach of medische staf het afraden, blijven sporters met anorexia vaak doorsporten met blessures.
Het lage lichaamsgewicht en het verstoorde eet- en sportgedrag kunnen tot allerlei andere problemen leiden. Een van de eerste lichamelijke symptomen van ondervoeding bij vrouwen is het uitblijven van de menstruatie. Maar ook meer algemene, op het oog misschien onschuldige signalen – zoals het snel koud hebben, buikpijn, een lage weerstand of verminderde concentratie – kunnen veroorzaakt worden door anorexia.
De diagnose anorexia kan worden gesteld aan de hand van de combinatie van de angst om dik te worden, een verstoord lichaamsbeeld en buitenproportioneel gedrag om af te vallen. Alleen het feit dat iemand is afgevallen, is onvoldoende grond voor de diagnose anorexia.